NIE-zwykłe bajki o kotach

Ci z Was, którzy śledzą mój blog, wiedzą, że wśród zwierząt specjalnymi uczuciami darzę przede wszystkim koty. Oprócz zwierząt uwielbiam też książki. Przede wszystkim te mądre, mniej znane i poruszające nawet najtrudniejszą tematykę. No ale - pomyślicie sobie - jak się mają koty do książek? A tak, że również uwielbiam czytać książki o kotach. 😉

Dwie wspaniałe książki o kotach

Dziś postanowiłam opisać Wam dwie na pierwszy rzut oka zwyczajne książeczki dla dzieci, które jednak, jak się okazuje, przekazują bardzo głębokie treści. Pierwsza z nich to „Kotek, który merdał ogonem” autorstwa Gerarda Moncomble’a, a druga „Przepraszam, czy jesteś czarownicą?” autorstwa Emily Horn. Obydwie zilustrowane zostały przez Pawła Pawlaka, a opublikowane - przez wydawnictwo Muchomor.

1. „Kotek, który merdał ogonem”

„Kotek, który merdał ogonem” to przepiękna opowieść o odważnym kotku, którego największym marzeniem było móc chodzić do szkoły. Niestety szkoła była przeznaczona tylko i wyłącznie dla psów.

Wykluczenie w nauce

Czytając tę książkę nie mogłam przestać myśleć o przeszłości, o czasy, kiedy kobietom nie pozwalano studiować. Dziś nam to trudno sobie wyobrazić, ale przecież uniwersytety zaczęły otwierać się na kobiety dopiero w drugiej połowie XIX wieku! Kolejnym skojarzeniem, jakie mi się nasunęło podczas lektury tej pozycji to segregacja uniwersytetów w Stanach Zjednoczonych na te dla osób białoskórych i te dla osób czarnoskórych. Aż nie chce się wierzyć, kiedy się słyszy, że dopiero w 1890 roku pierwszy czarnoskóry student ukończył uniwersytet „dla białych”, oraz że do lat 60 XX wieku osoby czarnoskóre były w znaczniej mniejszości na uniwersytetach! A jednak…

Nienawiść, bez powodu

Już od pierwszej strony książki czytamy słowa, które dają do myślenia: 

„Psot i Kleks mieszkają obok siebie. 

Mogliby być przyjaciółmi, ale gdzie tam! 

Psot jest kotem, a Kleks psem. No i Kleks, jak to pies, 

ciągle goni za kotem. Dlaczego? Nikt nie wie. Ani kot, 

ani pies. Tak już jest”. 

Zacytowane powyżej słowa od razu przypomniały mi rozmowę, jaką odbyłam kilkanaście lat temu z moją koleżanką z Izraela. Ona jest Żydówką choć niepraktykującą. I powiedziała mi wtedy, że pamięta, kiedy była mała, że jej rodzina przyjaźniła się z rodzinami Palestyńczyków, którzy mieszkali na tej samej ulicy, że na przykład często urządzali grill w ogrodzie u sąsiadów. Ale potem zmienił się rząd i zaczęło się powolne pranie mózgu społeczeństwu. I tak po jakimś czasie jej rodzina oraz inne rodziny żydowskie już nie chciały mieć za sąsiadów Palestyńczyków, nie chciały się z nimi przyjaźnić. Moja koleżanka nie mogła się już bawić ze swoimi dobrymi kolegami i koleżankami, i nie rozumiała, dlaczego. To samo oczywiście odnosi się do strony palestyńskiej. Jej sąsiedzi Palestyńczycy w pewnym momencie też nie chcieli się już zadawać z sąsiadami żydowskimi. 

I tak, jak to stwierdziła moja koleżanka, nienawiść w ludziach narastała, a przecież mogliby dalej żyć w przyjaźni jak kiedyś. W rzeczywistości nic przecież nie stało im na przeszkodzie. No ale, tak samo, jak w tej książeczce „Nikt nie wie” dlaczego się nienawidzą, ale się nienawidzą. „Tak już jest”. Jak to politycy potrafili skłócić do siebie nawet przyjaciół. Co teraz dzieje się w Izraelu chyba nikomu nie muszę tłumaczyć, bo każdy wie.

Ale analogii nie trzeba szukać tak daleko, bo na polskim podwórku też jest sporo tego typu sytuacji. Czy czytając o konflikcie izraelsko-palestyńskim nie przyszła Wam na myśl choćby obecna „walka” wśród polskiego społeczeństwa? Zdarzają się przecież już takie sytuacje, że dwie osoby będące wieloletnimi przyjaciółmi, kiedy nagle się dowiadują, że jedno z nich jest zwolennikiem partii rządzącej, a drugie preferuje opozycję, zaczynają się najpierw kłócić, a potem wręcz nienawidzić. Nierzadko ich przyjaźń się kończy. Głupie, prawda? A jednak jakże prawdziwe. :/

Upartość i odwaga popłacają

Wracając do opisywanej książki, tytułowy bohater nie poddał się tak łatwo. Aby móc się uczyć, postanowił stać się psem, a dokładniej pójść do szkoły w przebraniu psa i zachowywać tam jak pies: merdać ogonem i turlać się w kałużach. Psotkowi w szkole bardzo się podobało. Chodził na lekcje geografii, matematyki, gimnastyki oraz śpiewu. Jednak wszystko się popsuło na zajęciach z przyrody, na których nauczycielka oznajmiła uczniom, że kot jest strasznym zwierzęciem, że jest głupi, złośliwy, drapie, gryzie i śmierdzi oraz, że jest to największy wróg psów. I, o zgrozo! Na kontynuacji zajęć przyrody psi uczniowie mieli nauczyć się... polować na koty!

Następnego dnia przerażony Psot wsiadł do szkolnego autobusu wypełnionego po brzegi psami. Jednak podczas jazdy miał miejsce wypadek. Autobus zjechał z mostu. Oczywiście tylko kot Psot był na tyle zwinny, że udało mu się wydostać z pojazdu i wezwać pomoc. Dzięki temu niebawem przyjechała straż pożarna i uratowała wszystkie psy. Wszyscy byli wdzięczni swojemu wybawcy i zaczęli go podrzucać wiwatując na jego cześć. Tak mocno podrzucali, że… Psotkowi spadł sztuczny psi pyszczek. 

Zakończenie

Co się potem stało? Czy może polała się kocia krew? Czy psy zaakceptowały tego jednego kota jako wyjątek od reguły? A może jeszcze lepiej i zaakceptowały wszystkie koty? Albo - kto wie? - wydarzyło się jeszcze coś innego? Tego już Wam nie zdradzę. ;-) Powiem tylko, że zakończenie jest optymistyczne i przynajmniej mnie, mimo że to przecież tylko bajka dla dzieci, dało wiarę w to, że i my – ludzie – jesteśmy w stanie stanąć ponad podziałami i zaakceptować drugiego człowieka bez względu na jego kolor włosów, oczu, wagę, wzrost, kolor skóry, religię, orientację seksualną, dietę, styl ubierania się, słuchaną muzykę, itp., itd. Prawda? Powiedzcie mi, proszę, że jest to możliwe.

2. „Przepraszam, czy jesteś czarownicą?”

Druga książka – „Przepraszam, czy jesteś czarownicą?” opowiada historię bezdomnego czarnego kotka, który najbardziej na świecie pragnął być kochany i mieć swój dom. Niestety był „bardzo, bardzo czarnym kotem” i dlatego mieszkał na ulicy, i miał niewielu przyjaciół. Pierwsza strona i znów podobnie, jak w przypadku pierwszej książki bardzo poważny temat. Kwestia wykluczenia społecznego z powodu wyglądu (choć tak naprawdę może to też być każdy inny powód wykluczenia). 

Aaa!!! Czarny kot!

Oczywiście można tę kwestię analizować na poziomie kocim, że tak się wyrażę. Niestety to prawda, że czarne koty są najmniej chcianymi kotkami ze wszystkich maści. Ludzie się ich boją sama nie wiem, czy na poziomie świadomości czy podświadomości. Fakt faktem, że najtrudniej dla takich kotków znaleźć dom. Powiedziała mi o tym choćby znajoma prowadząca fundację dla bezdomnych kotów. Ja, kiedy zobaczę czarnego kota, żeby odczarować przesąd na ich temat, zawsze sobie myślę, albo nawet mówię na głos: „Och! Jaki to dobry znak! Jaki przepiękny czarny kot!”. 😊

Wykluczenie społeczne

Kwestię tę można również, albo wręcz przede wszystkim analizować na poziomie ludzkim. Przecież ten czarny kotek może być metaforą odrzuconego człowieka, który przez najróżniejsze normy społeczne został wykluczony. Kiedyś za gorsze były uznawane choćby osoby rudowłose, albo leworęczne (czyli ja 😉 ), albo te noszące okulary. Dziś w szkole powodem wykluczenia może być na przykład to, że dziecko pochodzi z biedniejszej rodziny i zostaje wykluczone przez swoich kolegów i koleżanki z klasy z powodu braku markowych ciuchów i zabawek. Ten brak domu można przecież odczytać metaforycznie jako brak przynależności do wspólnoty, a nie koniecznie jako bezdomność. Powodem wykluczenia może też być niepełnosprawność, albo tak naprawdę cokolwiek innego: chorowitość, pryszcze, itp., itd. Przykładów można mnożyć w nieskończoność. 

Książki ukojeniem

Osoby wykluczone często nie mają za bardzo wyboru i żyją w alienacji. Nierzadko z pomocą – podobnie jak dla tytułowego czarnego mruczka – przychodzą im książki: „W chłodne dni Herbert chadzał do biblioteki publicznej. Było tam ciepło i przytulnie; było też pełno dobrych książek do czytania”. Dzięki literaturze takie osoby choćby przez chwilę mogą stać się kim chcą i zapomnieć o swoim smutnym losie osoby wykluczonej. Czytając mogą znaleźć pocieszenie, a nawet praktyczne rady, jak odmienić swój smutny los. 

Encyklopedia czarownic

Tak też stało się i z kotem Herbertem. Pewnego dnia znalazł on książkę pod tytułem „Encyklopedia czarownic”, w której wyczytał, że czarownice najbardziej lubią czarne koty. 

„Gdybym spotkał czarownicę, pewnie nigdy już bym nie marzł 

i nie byłbym taki samotny! - rozmarzył się Herbert. I… 

wyruszył na poszukiwania”. 

Długo szukał. Napotkana na ulicy dziewczynka w pasiastych skarpetach czarownicą nie była. Osoba zamiatająca bruk miotłą również nie. Ani kobieta gotująca coś w wielkim, czarnym kotle. Ale kot się nie poddawał.

Zakończenie

Czy Herbertowi w końcu udało się znaleźć czarownice? Tego Wam nie zdradzę.  ;-) Powiem tylko, że również i ta książka kończy się happy endem. Daje ona więc nadzieję tym dzieciom, które czują się w jakimś stopniu wykluczone oraz uczy empatii te dzieci, które kogoś może już wykluczyły ze swojego grona. Książka daje nadzieję, że każdy może znaleźć akceptującą go grupę, że nie zawsze będzie smutny i samotny, jak kotek Herbert na początku tej książki.

Jak widzicie, obydwie opisane przeze mnie książeczki, mimo że na pierwszy rzut oka wydają się być zwyczajne, w rzeczywistości są niezwykłe i niosą z sobą bardzo ważne treści, które mogą nauczyć sporo nie tylko dzieci, ale i nas -dorosłych.

A czy Wy znacie jakieś inne książeczki o kotach, które niosą głębsze przesłanie? Jeśli tak, podzielcie się ze mną ich tytułami. Z chęcią się z nimi zapoznam. :-)

Jeśli spodobał Ci się ten wpis i chcesz być na bieżąco z moimi działaniami i niczego nie przegapić:

- obserwuj mnie na Facebooku - Mama pod prąd FB

- zaglądaj do mnie na Instagramie - Mama pod prąd Instagram